Social Finance NL: ‘Efficiënter en effectiever overheidsbeleid door resultaatfinanciering’
Social Finance NL doet een oproep tot een ‘resultatenrevolutie’. De organisatie heeft in de aanloop naar Prinsjesdag de balans opgemaakt van tien jaar resultaatfinanciering door Social Impact Bonds in Nederland. De financieringswijze is nog steeds een niche-instrument in overheidsland. Ten onrechte, is de conclusie van het vandaag verschenen rapport De toekomst van resultaatfinanciering: het is een efficiënte, effectieve methode om maatschappelijke opgaven aan te pakken.
Jongeren zonder werk naar de arbeidsmarkt begeleiden. Schuldhulpverlening. Voorkomen dat mensen opnieuw strafbare feiten begaan. Om dergelijke maatschappelijke opgaven aan te pakken, contracteren overheden verschillende organisaties. Hierbij is het nog steeds de norm om voor de dienstverlening zelf te betalen: of de organisatie er nou wel of niet in slaagt om iemand naar een baan te begeleiden, uit de schulden te helpen of op het rechte pad te houden, er wordt hoe dan ook uitbetaald.
Daadwerkelijk bereikte resultaten
De aanpak bij resultaatfinanciering is anders. Hierbij staat niet de dienstverlening centraal, maar – de naam zegt het al – het resultaat. Via deze financieringswijze krijgt de uitvoerende organisatie pas betaald als er daadwerkelijk iets bereikt is: bijvoorbeeld als een werkloze jongere een baan heeft gevonden of zelf een bedrijf is gestart.
Deze constructie is onder meer in 2013 opgezet in Rotterdam. Daar startte sociale onderneming BuzinezzClub een professioneel lesprogramma om 17- tot 24-jarigen klaar te stomen voor de ondernemers- of arbeidsmarkt. Pas bij een succesvolle afname van werkloze jongeren – en daarmee besparingen op uitkeringen – zou de gemeente voor de inspanningen betalen. Maar uiteraard kan BuzinezzClub niet zonder financiële middelen een dergelijk lesprogramma uitvoeren. Daarom werden nog twee partijen bij deze constructie betrokken. Investeerders ABN AMRO Social Impact Fund en Start Foundation betaalden het traject en kregen, bij gebleken succes, hun investering terug van de gemeente.
De werkwijze waarbij private investeerders betrokken zijn, is een van de bekendste vormen van resultaatfinanciering en wordt een ‘Social Impact Bond’ genoemd. De samenwerking in Rotterdam was de eerste van Nederland. Sindsdien zijn er nog 17 afgesloten, vooral gericht op arbeidsparticipatie.
‘Resultatenrevolutie’
Met de publicatie van het rapport De toekomst van resultaatfinanciering roept Social Finance NL op tot een ‘resultatenrevolutie’. Mededirecteur Ruben Koekoek is samen met Dorine Klein Gunnewiek auteur van het rapport. Hij stelt dat het, zeker in het licht van de aankomende bezuinigingen, een effectieve, efficiënte financieringsvorm is, die veel vaker ingezet kan worden. “Het gaat erom dat de focus verschuift naar wat je wil bereiken, welke resultaten voor welke doelgroep, en je van daaruit zoekt naar een oplossing en bijpassende financiering die zo efficiënt en effectief mogelijk is. In het rapport beschrijven we voorbeelden uit verschillende landen waarin we uiteenzetten hoe ze daar resultaatgerichter werken. Laten we daar in Nederland vooral ons voordeel mee doen.”
Om resultaatfinanciering te verankeren in het beleid, komen de auteurs tot drie aanbevelingen:
Investeer in kennis en expertise
- “Zorg ervoor dat er een centraal punt komt waar expertise wordt gebundeld en resultaatfinancieringscontracten worden gecoördineerd. Dit zou bijvoorbeeld een ministerie kunnen zijn.”
- “Gemeenten dienen de krachten te bundelen en de opgedane kennis op het gebied van resultaatfinanciering en resultaatgericht werken te combineren.”
- “Ga een duurzaam samenwerkingsverband aan met een universiteit om onderzoek te stimuleren en kennis op te bouwen op het gebied van resultaatfinanciering.”
Creëer een resultatenfonds
- “Een resultatenfonds zorgt voor een structuur waarin resultaatcontracten eenvoudiger kunnen worden vormgegeven. Door het bundelen van resultaatcontracten die hetzelfde doel nastreven, neemt de regeldruk per resultaatcontract af en wordt tijd en moeite bespaard. Resultatenfondsen kunnen rond verschillende thema’s worden opgezet, waaronder arbeidsparticipatie, zorg en criminaliteit.”
Begin een resultatenrevolutie!
- “Er moet een pionierende coalitie opstaan van politici, ambtenaren, sociaal ondernemers, impact investeerders, academici en burgers die gezamenlijk eisen dat publiek en filantropisch geld effectiever wordt ingezet middels resultaatgerichte partnerschappen. Het is tijd voor: de resultatenrevolutie!”
Het volledige rapport De toekomst van resultaatfinanciering is hier te lezen.
Social Finance NL helpt organisaties bij het meten, financieren en vergroten van maatschappelijke impact en is een van de partners van de City Deal Impact Ondernemen. Resultaatfinanciering is een onderdeel van het City Deal-thema Impactfinanciering.
Foto: Ruben Koekoek (Social Finance NL) overhandigt het rapport aan Pieter Duisenberg, president van de Algemene Rekenkamer. Fotograaf: Evelien Hogers